-
1 дәүләт хокукы
юр. госуда́рственное пра́во -
2 рим хокукы
юр. ри́мское пра́во -
3 хокук
сущ.1) юр. пра́во || правово́й, юриди́ческийбелем алу хокукы — пра́во на образова́ние
варислык хокукы — пра́во насле́дования
гражданлык хокукы буенча лекцияләр — ле́кции по гражда́нскому пра́ву
крепостнойлык хокукы — крепостно́е пра́во
сайлау хокукы — избира́тельное пра́во
тавыш бирү хокукы — пра́во го́лоса
халыкара хокук буенча белгеч — специали́ст по междунаро́дному пра́ву
яклану хокукы — пра́во на защи́ту
ял итәргә хокук — пра́во на о́тдых
хокук мөнәсәбәтләре — правовы́е отноше́ния
хокук нигезе — правова́я осно́ва
хокук нормалары — правовы́е но́рмы
хокук фәннәре — юриди́ческие нау́ки
2) пра́во (возможность, основание действовать (каким-л.) образом)см. тж. хак IIIэштәге кимчелекләрне тәнкыйтьләү хокукы — пра́во критикова́ть недоста́тки в рабо́те
3) пра́во, полномо́чиесм. тж. вәкаләтдепутатлык хокукы — депута́тское полномо́чие
чикләнмәгән хокуклар — неограни́ченные полномо́чия
•- хокукларны аңлау
- хокук белгече
- хокук белеме
- хокук гыйлеме
- хокук киңәшчесе
- хокук тәртибе -
4 право
I с1) хокук2) ( наука) хокук, хокук фәне3) (возможность действовать каким-л. образом) хокук, хак, хаклылык4) (основание, причина) хокук, нигез, сәбәп5) (мн. права) (документ) хокук, правоII вводн. сл.; разг.водительские права — (автомобиль, мотоцикл һ. б. ш.) йөртүчеләр правосы
чын, чынлап та, дөрестән дәя, право, не знаю, что мне делать — чыннан да, мин нәрсә эшләргә дә белмим
-
5 убежище
с1) сыеныр урын, яшеренер урын, ышык урын2) юр. сыенуправо убежища — сыену хокукы (бер ил тарафыннан эзәрлекләнүче кешеләрнең икенче ил химиясендә яшәү хокукы)
-
6 юрисдикция
ж; юр.юрисдикция (судка кую хокукы, хокук мәсьәләләрен хәл итү хокукы)подлежать (чьей-л.) юрисдикции — ( кемнең дә булса) юрисдикциясендә булу
-
7 автономия
сущ.автоно́мия (государственная, политическая, национальная) || автоно́мныйкультура автоно́миясе — культу́рная автоно́мия
автоно́мия хокукы — пра́во автоно́мии (на автоно́мию); автоно́мное пра́во
-
8 автордашлык
сущ.соа́вторство || соа́вторскийа́втордашлыкны дәгъвалау — претендова́ть на соа́вторство
а́втордашлык хокукы — соа́вторское пра́во
-
9 аталык
сущ.1) отцо́вство || отцо́вский ( долг)аталык хокукы — отцо́вское пра́во
2) биол. мужско́й ( орган)3) ист. аталык (человек, взявший на воспитание сына знатного лица)4) этногр. посажёный оте́ц•- аталык орлыгы -
10 варислык
сущ.1) положе́ние и́ли роль насле́дника (прее́мника)2) насле́дство, насле́дованиеварислык дәгъвә итү — претендова́ть на пра́во насле́дования
варислык хокукы — пра́во насле́дования, пра́во на насле́дство
-
11 дәгъва
сущ.1) прете́нзия, притяза́ние; реклама́ция книжн.дәгъва белән әйтү — говори́ть с прете́нзией
хаксыз дәгъва — необосно́ванное (незако́нное) притяза́ние
бурыч дәгъвасы — долгова́я прете́нзия
дәгъва белдерү — заяви́ть реклама́цию; предъяви́ть прете́нзию
дәгъва буенча түләү суммасы — рекламацио́нная су́мма
2) иск, жа́лоба || исково́йдәгъва хокукы — пра́во на иск
дәгъва белән алу — получи́ть по и́ску
дәгъва гаризасы — и́сковое заявле́ние
дәгъва срогы — и́сковая да́вность
3) тя́жба, спордәгъва озак дәвам итте — спор продолжа́лся до́лго
•- дәгъва кылу
- дәгъвага каршы дәгъва
- дәгъвада булу -
12 дәүләт
сущ.1) госуда́рство, держа́ва; импе́рия || госуда́рственный; держа́вный, импе́рскийдәүләт башлыгы — глава́ госуда́рства
дәүләт белән җитәкчелек итү — управля́ть госуда́рством
дәүләт иминлеге органнары — о́рганы госуда́рственной безопа́сности
дәүләт эшлеклеләре — госуда́рственные де́ятели
дәүләт теле — госуда́рственный язы́к
дәүләт хөкемдары — держа́вный влады́ка
2) бога́тство, состоя́ние, добро́дәүләттән мәхрүм калу — лиши́ться бога́тства (состоя́ния)
дәүләт җыю — нажива́ть добро́; копи́ть бога́тство
•- дәүләт имтиханнары
- дәүләт секретаре
- дәүләт хокукы
- дәүләткә каршы
- дәүләттән аеру -
13 иммигрант
-
14 йодрык
сущ.; прям.; перен.кула́к || кула́чный; рукопа́шныййодрык зурлыгында — величино́й с кула́к
йодрык белән кыйнау — избива́ть (бить) кулака́ми
йодрык көченә таяну — опира́ться на си́лу кулака́
йодрыкка йому — зажа́ть (брать) в кула́к; сжима́ть, сти́скивать в кулаке́
бердәм йодрык булып һөҗүм итү — уда́рить еди́ным кулако́м
йодрык сугышы — кула́чный бой
йодрык җәзасы — кула́чная распра́ва, кула́чное наказа́ние
••йодрык ашау (алу) — отве́дать кулако́в (тумако́в)
йодрык кесәдә (йодрыкларны кесәдә йөртү) — держа́ть (име́ть) ка́мень за па́зухой
йодрык күрсәтү — грози́ть кулако́м
йодрык хокукы — кула́чное пра́во
йодрыкка ирек бирү — дать во́лю кулака́м (рука́м)
йодрыкка йодрык килеп сөйләшү — би́ться (дра́ться) на кулачки́ (на кулака́х)
йодрыкка йомарлау — зажа́ть в кула́к
(бер) йодрыкка туплау — собра́ть в кула́к кого, что
йодрыкта (йодрык эчендә) тоту; ( йодрык эченә алу) — держа́ть в кулаке́, зажа́ть в кула́к
йодрыктан баш чыкмау — жить под тумака́ми
-
15 киңәш
сущ.1) сове́т, рекоменда́ция, наставле́ниефайдалы киңәш — поле́зный сове́т
киңәшләрең өчен рәхмәт — спаси́бо за наставле́ние
киңәш буенча эш итү — сле́довать сове́ту (рекоменда́ции); поступа́ть по наставле́нию
киңәш сорау — проси́ть сове́та (у кого-л.); обраща́ться за сове́том (к кому-л.)
2) совеща́ние, сове́т, консульта́ция || совеща́тельныйсм. тж. киңәшмәсуд киңәшкә керә — суд удаля́ется на совеща́ние (консульта́цию)
киңәшкә җыелу — собира́ться на сове́т
киңәш җыелышы — совеща́тельное собра́ние
киңәш хокукы — совеща́тельное пра́во
3) де́ло, вопро́смин сиңа зур киңәш белән килдем — я к тебе́ пришёл с больши́м вопро́сом
аңа бер киңәш бар әле — к нему́ у меня́ есть одно́ де́ло
•- киңәш бирү
- киңәш бирү тавышы
- киңәш бирүче
- киңәш итү
- киңәш йөзеннән
- киңәш кору
- киңәш мәҗлесе
- киңәш салу
- киңәш тоту
- киңәшкә килү
- киңәштән чыкмау -
16 крепостнойлык
сущ.; ист.крепостни́чество || крепостни́ческий; крепостно́йфеодаль крепостнойлыкка каршы көрәш — борьба́ про́тив феода́льного крепостни́чества
крепостнойлык богаулары — око́вы крепостни́чества
крепостнойлык калдыклары — крепостни́ческие пережи́тки
крепостнойлык хокукы — крепостно́е пра́во
-
17 мәзһәпче
сущ.; рел.секта́нт, член се́кты || секта́нтскиймәзһәпчеләр җыелышы — собра́ние секта́нтов
мәзһәпчеләр хокукы — права́ чле́нов се́кты
мәзһәпче гадәте — секта́нтская привы́чка; привы́чка секта́нта
мәзһәпчеләр хәрәкәте — секта́нтское движе́ние
-
18 милк
сущ.; = милек1) со́бственность (личная, общественная, государственная)хосуси милк — ча́стная со́бственность
милк хокукы — пра́во со́бственности; пра́во на (ча́стную) со́бственность
колхоз милгендәге җирләр — зе́мли, находя́щиеся в со́бственности колхо́за
өлешле милк — долева́я со́бственность
милгеннән аеру — отчужде́ние от со́бственности
2) иму́щество, достоя́ние, добро́ || иму́щественныйхалык милге — наро́дное достоя́ние
күчмә милк — дви́жимое иму́щество
милк биләүче — владе́лец иму́щества
милген конфискацияләү — конфискова́ть иму́щество
кеше милгенә кул сузу — посяга́ть на чужо́е добро́
милк җаваплылыгы — иму́щественная отве́тственность
• -
19 милләт
сущ.1) на́ция, национа́льность || национа́льныймилләтләрнең үзбилгеләнү хокукы — пра́во на́ций на самоопределе́ние
төрле милләт кешеләре — лю́ди ра́зных национа́льностей
Милләтләр Советы — Сове́т Национа́льностей
милләт аермалыклары — национа́льные разли́чия
2) на́ция (государство, страна)Берләшкән Милләтләр Оешмасы — Организа́ция Объединённых На́ций
ике дус милләт вәкилләре — представи́тели двух дру́жественных на́ций
• -
20 мирас
сущ.1) насле́дство || насле́дственныйатадан калган мирас — насле́дство, оста́вшееся от (по́сле сме́рти) отца́
дәгъвалы мирас — спо́рное насле́дство
мирас милке — насле́дственное иму́щество
мирас хокукы — насле́дственное пра́во (пра́во насле́дования)
2) насле́диеГ. Тукайның әдәби мирасы — литерату́рное насле́дие Г. Тука́я
ата һөннәре - балага мирас — профе́ссия (ремесло́) отца́ - сы́ну насле́дие
сүзлекләр - киләчәк буыннарга мирас — словари́ - насле́дие бу́дущим поколе́ниям
•- мирас буенча калган
- мирас булып калган
- мирас булып калу
См. также в других словарях:
абонемент — иск. 1. Билгеле вакыт эчендә берәр нәрсәдән (мәс. телефоннан) хак түләп файдалану хокукы. Шуны раслый торган документ. 2. Билгеле вакыт эчендә концертларга, театрларга керү өчен бирелгән документ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
абунә — иск. 1. Билгеле вакыт эчендә берәр нәрсәдән (мәс. телефоннан) хак түләп файдалану хокукы. Шуны раслый торган документ. 2. Билгеле вакыт эчендә концертларга, театрларга керү өчен бирелгән документ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
автостоп — 1. Поездны автоматик туктату җайланмасы 2. Юл уңай машиналарда сәяхәт итү 3. Туристка юл уңай автомашиналарны туктату хокукы бирә торган документ. Шундый документ буенча туристик сәяхәт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бронь — Нәр. б. файдалану хокукы бирә торган махсус рөхсәт; шул турыдагы рәсми язу, документ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
варис — 1. Мирас алган яки мирас алырга хокукы булган кеше 2. күч. Берәүнең эшен үз өстенә алып дәвам иттерүче кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
варислык — Варис булу хокукы, варис булу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вәкаләтле — Нин. б. эшне үтәргә вәкаләте, хокукы булган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
власть — 1. Дәүләт белән идарә итү хокукы, политик хакимлек 2. Дәүләт идарәсе органнары, хөкүмәт. ВЛАСТЬ ТОТУ – Хакимлек итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вөҗдан — Үз эшләрең, үз үзеңне тотышың өчен әхлакый җаваплылык хисе; намус. ВӨҖДАН ИРЕГЕ (ИРКЕНЛЕГЕ) – иск.) Гражданнарның берәр динне тотарга яки тотмаска хокукы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гражданлык — 1. Граждан булу 2. Нин. б. дәүләт кешесе булу, шуның гражданы булу хокукы 3. Хәрби булмаган, гадәти тормыш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дәгъва — сөйл. 1. Берәр нәрсәгә хокукың булу тур. белдерү, таләп; берәр нәрсәгә омтылыш 2. Бәхәсле эшне хәл итү тур. судка һ. б. ш. органнарга ясалган мөрәҗәгать 3. Канәгатьсезлек, ризасызлык, зар 4. Һавалы, мин минлекле, ләкин нигезсез омтылыш, теләк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге